“Het zijn sterke benen die de weelde kunnen dragen” is een bekende uitspraak. In de sportwereld betekent dit dat succes vaak leidt tot gemakzucht, men niet weet om te gaan met verleidingen en teveel met het hoofd in de wolken gaat lopen. De Netflix film over Maradona laat dit op een frappante manier zien: een speler van wereldklasse en onbedorven, verwordt tot een gemakzuchtige drugsverslaafde die zich ging gedragen als een reserve Jezus Christus. Ook in de Nederlandse sportwereld hebben we frappante voorbeelden hoe succes verder succes afremt.
Roosendaler George Knobel werd trainer van het Ajax team met Cruijff dat in 1971, ’72 en ’73 drie keer achter elkaar de Europacup I (de huidige Champions League) had gewonnen. In 1973 won Ajax met 1-0 van Juventus. Johnny Rep scoorde gelijk in het begin 1-0 en daarna ontspon zich een potje zomeravondvoetbal. Juventus had zoveel ontzag voor Ajax dat ze niet durfden aan te vallen. Ajax geloofde het wel en freewheelend gingen ze naar het eindsignaal. Na afloop waren ze bij wijze van spreken nog te moe om een ererondje te lopen. Het succes had de Ajax mannen verzadigd, ze werden niet eens meer blij van het hoogst bereikbare in het Europese voetbal. Knobel begon augustus ’73 enthousiast aan zijn taak bij Ajax, maar gelijk werd Cruijff verkocht aan Barcelona. Waterdragers, die in dienst van het elftal moesten spelen, zoals Arie Haan, gingen zich gedragen als vedetten. Toen de natuurlijke leider Cruijff weg viel wilde iedereen voor leider spelen en in plaats van een team stonden er elf individuele bv’s op het veld. Meteen werden ze door CSKA Sofia uit de Europa Cup geknikkerd. Het lukte Knobel niet meer om spirit in het team te brengen. Toen hij in april ’74 een interview gaf, waarbij hij inging op het gebrek aan sportmentaliteit, maakte de journalist er een artikel van met als titel: “Ajax gaat kapot aan drank en vrouwen”. Knobel had gelijk, maar vijf minuten na publicatie stond hij op straat!
Royston Drenthe was een aardige Feyenoord speler die met Jong Oranje in 2007 Europees kampioen werd en tijdens dit toernooi een aantal goede wedstrijden speelde. Tot ieders verbazing betaalde Real Madrid dertien miljoen euro voor hem en de Feyenoord leiding kwam haast niet meer bij van het lachen. In Madrid investeerde hij zijn riante salaris onder meer in een mond met gouden tanden en zoveel sieraden dat hij er bijna krom van ging lopen. De verbaasde Real supporters dachten dat ze een versierde prijshengst zagen. Johan Derksen noemde hem “een lopende kerstboom”. Hij werd geen basisspeler bij Real Madrid en men verhuurde hem aan Hércules CF. Hier viel hij op door zijn onvoorstelbare snelheid: met zijn dure auto reed hij ’s nachts met honderdtachtig kilometer door de binnenstad, daarbij alle stoplichten negerend. Dit was nog nooit vertoond in Spanje. De carrière van de lopende kerstboom eindigde in mineur en hij zakte steeds verder weg.
Grote coaches blijven doorselecteren om op die manier te voorkomen dat gemakzucht in het team sluipt. Een van de beste coaches die Manchester United ooit heeft gehad was Alex Ferguson. Zijn filosofie: “Ever change a winning team”. Juist wanneer je op je top bent is het de kunst om het team scherp te houden door afscheid te nemen van spelers met vedette neigingen en deze te vervangen door “vers jong bloed”.
Cruijff met Knobel foto Bert Verhoeff – Anefo