Ons land heeft veel sportlegendes voortgebracht zoals Fanny Blankers-Koen, Johan Cruijff, Anton Geesink en recent Ireen Wüst. Een heel aparte sportlegende uit de historie is de Zeeuwse wielrenner Theo Middelkamp. Hij was de eerste Nederlander die een Touretappe won en ook de eerste die wereldkampioen werd. In 1936 nam Nederland met een aantal renners deel aan de Tour de France. De destijds beroemde sportjournalist Joris van den Bergh werd ploegleider. Joris scharrelde een aantal renners bij elkaar zoals de uit Putten afkomstige Albert Gijssen, de in Frankrijk woonachtige gebroeders Antoon en Albert van Schendel en de uit Kieldrecht afkomstige Zeeuwse sprinter Theo Middelkamp. Gevieren vormden ze de eerste Nederlandse ploeg. Theo Middelkamp was vooral opgevallen door zijn snelle sprint en het winnen van veel Belgische kermiskoersen. Nooit had hij een berg gezien! Tot verbazing van iedereen won hij op 14 juli 1936 de koninginnenrit naar Grenoble over de Télégraphe, de Lautaret en de Galibier. Theo klom alsof hij een geboren klimgeit was. Hij eindigde als 24e in Parijs..De Belgische Tourwinnaar Maes zei tegen hem: “Gij verdommese keeskop, gij kunt goe bergop rijden”. Voor iedereen was het vele jaren onbegrijpelijk hoe het mogelijk was dat de op het platteland in Zeeuws-Vlaanderen opgegroeide Theo een bergetappe won.

Toen in 2010 de eerste etappes van de Giro d ‘Italia door Nederland gingen, heb ik een presentatie mogen verzorgen met de Belgische Giro winnaar van 1978 Johan de Muynck. Omdat de presentatie in Zeeland plaatsvond liet ik ook beelden zien van de Zeeuw Theo Middelkamp en daarbij vertelde ik dat het een groot raadsel  was dat Theo een bergetappe kon winnen. Johan de Muynck loste dit raadsel op. Tot mijn verbazing en die van het publiek had hij een kraakheldere verklaring. De Muynck zelf was ook een heel goede klimmer en hij is dat geworden omdat hij opgroeide op het platteland in Oost-Vlaanderen en als hij aan het trainen was moest hij fors tegen de wind intrappen. Het kleine verzet dat hiervoor nodig was is hetzelfde verzet dat je nodig hebt om een berg te beklimmen. Johan vertelde juist dat renners die opgroeien in bergstreken op te jonge leeftijd hun spieren moesten forceren, waardoor het niet echt goede klimmers werden. Theo Middelkamp groeide op in dezelfde omstandigheden, want ook in Zeeuws-Vlaanderen kon het heel hard waaien. Theo ontwikkelde als het ware een tred die ook nodig was om een berg te beklimmen. Na 74 jaar was het een Belg die het raadsel Theo Middelkamp oploste.

Theo Middelkamp werd in 1947 in Reims de eerste Nederlandse wereldkampioen wielrennen. Toen hij ’s nachts Kielrecht binnenreed was het stil en verlaten. Niemand stond hem op te wachten om hem te huldigen! Jan Janssen was in 1964 de tweede wereldkampioen uit de historie. Theo Middelkamp heeft met name veel geld verdiend in de jaren ’30 ’40 en ’50 tijdens de zeer populaire Belgische kermiskoersen. Met zijn geweldige sprint had Theo bij wijze van spreken iedere koers kunnen winnen. Maar in ruil voor een zak geld gunde hij de plaatselijke vedetten de overwinning. Theo was een meester in het verkopen van kermiskoersen. Vlaamse renners vertrouwden Nederlanders niet altijd. Je kon met Hollanders afspraken maken dat ze niet zouden meesprinten, uiteraard tegen een vergoeding, maar op het laatste moment belazerde de Hollander de Belg en had de Belg het nakijken. Vlaamse renners zeiden vaak tegen elkaar: “Als ene Hollander oe niet flikt, dan is hij het vergeten”. Echter, op Theo Middelkamp kon je altijd rekenen, met hem kon je afspraken maken. Theo deed de Belgen en zichzelf een plezier en is er rijk mee geworden.

foto: links wereldkampioen 1964 Jan Janssen rechts wereldkampioen 1947 Theo Middelkamp foto Henk Theuns

author image

About Math Teeuwen

You Might Also Like...